Ἡ λυγερὴ στὸν Ἄδη

Στὴν προηγούμενη ἀνάρτηση ὑμνήθηκε ἡ ὀμορφιὰ τῆς ζωῆς, στὸ τέλος δὲ τοῦ μέλους, κατὰ τὴν δεύτερη ἀπαγγελία, ἡ λύρα ἀλλάζει σκοπό, γίνεται ἀρχέγονα ὄμορφος, αἰσιόδοξος, μαχητικός. Ἡ ἀπαγγελία εἶναι ἀρρενωπή, ζεστή, διαμετρικῶς ἀντίθετη μὲ τὴν ἄψυχη ποίηση τῶν συγχρόνων "ἐλευθέρων" στιχουργῶν. Ὁ Χάρος μὲ τὴν ἀπαγόρευσή του, ἀποκαλύπτει τὸν φόβο του. Ὁ Χάρος φοβᾶται τὴν ζωή, ὅχι ἡ ζωὴ τὸν Χάρο, αὐτὴ εἶναι ἡ διακύρηξη τοῦ ἄσματος!

 Θὰ συνεχίσουμε μὲ ἄλλη μία ἀνάρτηση γιὰ τὸν θάνατο στὴν Παράδοση, ἀλλὰ τῶρα θὰ μποῦμε στὴν σκοτεινὴ πλευρά της. Ἡ φιλοσοφία τῆς δημοτικῆς ποιήσεως εἶναι πολὺ βαθύτερη ἀπὸ ὄσο θὰ ἤθελαν νὰ εἶναι οἱ ἀποκομμένοι ἀπὸ τὴν φύση τους διανοούμενοι. Στὸ κομμάτι αὐτὸ ὁ νεκρός ἐπιθυμεῖ νὰ γυρίσει στὴν ζωή, τοῦ λείπουν τὰ πρόσωπα ποῦ τὸν συντρόφευαν. Ἀπάντηση μὲ τὴν ἀπάντηση ὅμως ἡ μία ἀπογοήτευση διαδέχεται τὴν ἄλλη. Καταλαβαίνει ὅτι ἡ ζωὴ ἔχει συνεχιστεῖ χωρὶς αὐτὸν καὶ ἀνήκει πλέον στοὺς νεκρούς. Ὁ καημός γίνεται ἕνα πλῆγμα γιὰ τοὺς ζωντανούς, ἕνας φθόνος.

Σήμερα τέτοιος πλοῦτος παραμελεῖται, καὶ οἱ φιλόλογοι ἀδυνατοῦν νὰ δώσουν τὰ ἀρχέγονα συναισθήματα ποὺ δημιουργοῦν τέτοια συγκλονιστικὰ δημιουργήματα. Τὰ διαβάζουν ἄχαρα, κάνουν τὶς τυποποιημένες ἐρωτήσεις ποὺ ὑπαγορεύει τὸ ὑπουργεῖο. Κατὰ συνέπειαν οἱ νέες γενιὲς δὲν τὰ γνωρίζουν κὰν τέτοια τραγούδια. Ὅταν θέλουν νὰ δοῦν κάτι ἐπικό, ἀνατρέχουν σὲ ὅτι πιὸ ἐξωτικό μποροῦν. Ἀκόμα καὶ ἀξιοπρεπὴ δημιουργήματα (ὅπως τὰ ἐξαιρετικὰ γραπτὰ τοῦ Τόλκιν ποὺ εἶναι μέρος τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ) δὲν φτάνουν την ποιότητα ποὺ προσφέρει σὲ ἕνα παιδὶ ἡ δική του παράδοση, διότι ἡ παράδοση εἶναι ἀντανάκλαση τῆς φύσεως κάθε λαοῦ. Ἀκόμη χειρότερα, ὅταν θέλουν νὰ ἀγγίξουν μεταφυσικὰ θέματα, πέφτουν θύματα τῆς Ἀμερικανικῆς σαχλότητος. Horror shows, thriller καὶ λοιπά, τὸ μόνο ποὺ κάνουν εἶναι νὰ ἀσελγοῦν πάνω σὲ τέτοια ἰερὰ μυστήρια τοῦ Κόσμου, προβάλουν μόνο εἰκονικό θέαμα. Ἀντιθέτως, ἡ εἰκόνα τοῦ καημοῦ ποὺ ξεχύνεται ἀπὸ τὸν Κάτω Κόσμο καὶ κατακαίει τοὺς ζωντανοὺς διέπεται ἀπὸ Ὁμηρικὴ μεγαλόπρεπεια.

Προτίμησα νὰ δακτυλογραφήσω τὴν καταγραφὴ τοῦ Νικολάου Πολίτη παρὰ νὰ βάλω μὲ "ἀντιγραφὴ-ἐπικόλληση" κάποια μονοτονικὴ ἐκδοχὴ τοῦ διαδικτύου. Ὁ Πολίτης μὲ εὐλάβεια προσπαθεῖ νὰ καταγράψει ὅσο τὸ δυνατὸν πιὸ πιστὰ στὸ χαρτί τὸ μεγαλεῖο τοῦ στίχου, ὁ τονισμός εἶναι προσεγμένος στὴν λεπτομέρεια ὤστε ἡ ποίηση νὰ διαβαστεῖ ὀρθὰ καὶ μουσικὰ!




Καλὰ τὸ χουνε τὰ βουνά, καλόμοιρ' εἶν' οἱ κάμποι
ποὺ Χάρο δὲν παντέχουνε, Χάρο δὲν καρτεροῦνε,
τὸ καλοκαῖρι πρόβατα καὶ τὸ χειμῶνα χιόνια

Τρεῖς ἀντρειωμένοι βούλονται νὰ βγοῦν ἀπὸ τὸν Ἄδῃ.
 Ὁ ἕνας νὰ βγῆ τὴν ἄνοιξη, κι' ὁ ἄλλος τὸ καλοκαῖρι,
κι' ὁ τρίτος τὸ χινόπωρο, ὁποῦ εἰναι τὰ σταφύλια
Μιὰ κόρη τοὺς παρακαλεῖ, τὰ χέρια σταυρωμένα.
"Γιὰ πᾶρτε με, λεβέντες μου, γιὰ τὸν Ἀπάνου κόσμου.
-Δὲν ἠμποροῦμε, λυγερή, δὲν ἠμποροῦμε, κόρη.
Βροντομαχοῦν τὰ ῥοῦχα σου κι' ἀστράφτουν τὰ μαλλιά σου,
χτυπάει τὸ φελλοκάλιγο καὶ μᾶς ἀκούει ὁ Χάρος.
-Μὰ γὼ τὰ ῥοῦχα βγάνω τα καὶ δένω τὰ μαλλιά μου,
κι' αὐτὸ τὸ φελλοκάλιγο  μέσ' 'ς τὴ φωτιὰ τὸ ῥήχνω.
Πᾶρτε με, ἀντρειωμένοι μου, νὰ βγῶ 'ς τὸν  πάνω κόσμο,
νὰ πάω νὰ ἰδῶ  τὴ μάννα μου ὡς χλίβεται γιὰ μένα.
-Κόρη μου, ἐσένα ἡ μάννα σου 'ς τὴ ῥοῦγα κουβεντιάζει.
-Νὰ ἰδῶ καὶ τὸν πατέρα μου πῶς χλίβεται γιὰ μένα.
-Κόρη μου, καὶ ὁ πατέρας σου 'ς τὸ καπελειὸ εἰν' καὶ πίνει.
-Νὰ πάω νὰ ἰδῶ τἀδέλφια μου πῶς χλίβονται γιὰ μένα.
-Κόρη μου, ἐσέν' τἀδέλφια σου ρίχτουνε τὸ λιθάρι.
-Νὰ ἰδῶ καὶ τὰ ξαδέρφια μου πῶς χλίβονται γιὰ μένα.
-Κόρη μου, τὰ ξαδέρφια σου μέσ' 'ς τὸ χορό χορεύουν.''


 Κ' ἡ κόρη νἀναστέναξε βαθιὰ 'ς τὸν Κάτω κόσμο,

κι' ἀνάψανε τὰ καπελειά, κ' ἐκάησαν οἱ ρούγαις,
ἐκάη καὶ τὸ λιθόρεμα, πὄρριχταν τὸ λιθάρι,
ἐκάη κ' ἡ δίπλη τοῦ χοροῦ, π' ἐχόρευε ἡ γενιά της.

Κωστής Φραγκούλης, ὁ ποιητάρης

Εἶναι κρίμα ποὺ δὲν δημιουργήθηκε μία σχολή στὰ χνάρια του. Ἀξίζει νὰ ἀπομονωθεῖ τὸ παρακάτω σημεῖο ἀπὸ τὴν πηγή.

" Ο Κωστής Φραγκούλης έχει σαφέστατη αντίληψη ότι η ποίησή του είναι παλιομοδίτικη, και γι αυτό την τιτλοφορεί με αυτό τον τίτλο: «Δίφορα», όπως τα δίφορα μήλα που είναι εκτός εποχής.Ο Φραγκούλης δεν γράφει στον ομοιοκατάληκτο στίχο της μαντινάδας, στίχο στον οποίο γράφηκαν τα αριστουργήματα της κρητικής αναγέννησης. Ο στίχος αυτός είναι ξενόφερτος από τους Ενετούς. Ο ανομοιοκατάληκτος στίχος είναι ο στίχος του δημοτικού μας τραγουδιού. Η στρατιωτική και πολιτική εισβολή των Ενετών σταματάει στα ριζά των βουνών. Το ίδιο και η γλωσσική και η πολιτιστική. Οι ελληνόφωνοι της Ιταλίας διατηρήθηκαν στα ριζά, και όχι στους κάμπους. Έτσι και το δημοτικό μας τραγούδι στην Κρήτη δεν αλώθηκε στα ριζίτικα, το μόνο δείγμα ανομοιοκατάληκτης δημοτικής ποίησης στην Κρήτη που έχουμε. "



Περὶ τῶν ὑπολοίπων δὲν χρειάζονται λόγια. Ἀρκεῖ αὐτό τὸ τραγούδι του ποὺ τραγουδήθηκε ἀπὸ τὸν ἀνεπανάληπτο Κώστα Μουντάκη.




Σ' ενούς λυράρη την αυλή εκόνεψεν ο χάρος
κι ανεσηκώθη ο λυρατζής παλιό κρασί να φέρει
λες κι ήτο φίλος του ακριβός να τονε τραπεζώσει
και ξεκρεμά τη λύρα του γλυκό σκοπό ν' αρχίσει
λες κι ήτονε κανάς γλεντζές να τονε ξεφαντώσει

-Ασε το δίσκο λυρατζή και κρέμασε τη λύρα
φύλαξε το δοξάρι σου για δεν το ξαναπιάνεις
και πιάσε να χαζιρευτείς τα σκολινά σου βάλε
γιατί σε παίρνω σύναυγα και πας στον κάτω κόσμο

-Χάρε αν θέλεις αφησ' με τη λύρα μου να πάρω
απού μιλούν οι κόρδες τση και κλαίει ο καβαλάρης
και τα γερακοκούδουνα του δοξαριού μου λένε
τ' απάνω κόσμου τσι χαρές τση νιότης τα τσαλίμια
την ομορφιά των κοριτσιών τση λεβεντιάς τη χάρη
και μιας αγάπης μου παλιάς το κάνω πασιγέτι
που διπλοπαράγγελνε τη λυρα μη ξεχάσω
στον κάτω κόσμο όντε θα 'ρθω

-Δεν στην αφήνω ζάβαλε καλλιά 'χω να τη σπάσεις
γιατί με το δοξάρι σου σηκώνεις ποθαμένους
και θ' αρχινήσεις κοντυλιές να ταραχίσεις τσ' άντρες
να ξεμυαλίσεις κοπελιές να ξετρουνίσεις γέρους
και θα πλανέψεις τα μωρά να κλαίνε για κανάκια
και θα μισήσουν τα κελιά του Νάδη τα καστέλια
κι ούλοι θα θένε να ΄ρθουνε στον κόσμο τον απάνω...

(ἐπιφυλάσσομαι νὰ τοὺς μετατρέψω στὸν τονισμό ποὺ τοὺς ἀρμόζει...)

Ὁ χαμένος ἦχος


Ὁ Περικλῆς Γιαννόπουλος κάποτε ἔγραψε ἕνα δοκίμιο μὲ τίτλο "Ἑλληνικὴ γραμμὴ, Ἑλληνικό χρῶμα". Θὰ ἔπρεπε νὰ προσθέσει καὶ τὸν ἑλληνικό ἦχο!

Δῶσε τρεῖς νότες σὲ ἕνανἝλληνα περασμένων ἐποχῶν, τὸ ἴδιο καὶ σὲ ἕναν Ἄραβα, ἕναν Ἱνδό καὶ ἕναν Μογγόλο.Τὸ πείραμα ἔχει ἤδη γίνει καὶ λέγεται παράδοση. Οί τεχνικὲς δυσκολίες ποὺ ἀντιμετωπίζει ἕνας μὴ ἐπαγγελματίας ὀργανοποιός(θέμα ποὺ θὰ μελετηθεῖ μελλοντικά), τὰ ὕλικὰ τοῦ τόπου του, ἡ ἔμπνευση καὶ ὁ παλμός τῶν εἰκόνων τῆς πατρίδος του, καὶ κυρίως ἡ φυλετικὴ διαφοροποίηση γεννοῦν ἕνα ἐντελῶς διαφορετικό ὕφος καὶ ἠχόχρωμα, ὅλα αὐθεντικά ἐξίσου, ἀταίριαστα ὅμως μεταξὺ τους. Ἀταίριαστα, λόγω διαφορετικοῦ χαρακτῆρος, ὅπως τὸ κρασί μὲ τὴν μπῦρα, ὅπου ἡ ἀνάμιξη τους προκαλεῖ τὴν καταστροφὴ ἀμφοτέρων. Ἀλλοῦ ἀπολαμβάνει νὰ ἐμμένει ὁ Ἄραβας, ἀλλοῦ ὁ Ἕλλην ποιμὴν. Ὅ Ἄραβας θὰ παίξει πιὸ πολῦ μὲ τὰ μόρια, ὅ Ἔλλην θὰ ἀνεβοκατέβει γεμάτος ζωντάνια τὸν δρόμο του ὅπως εἶδε νὰ ἀνεβοκατεβαίνουν ἀέρινα ἀπόκρημνες πλαγιές τὰ ἐρίφιά του. Καὶ ὅταν θὰ τραγουδήσει θλιμμένα, πάλι θὰ σπάσει τὴν φωνή του μὲ τρόπο διαφορετικό.

Οἱ θεωρητικοὶ πάντα θὰ κυνηγοῦν τὰ γεγονότα καὶ θὰ ἀγωνιοῦν νὰ τὰ ἐξηγήσουν. Πρῶτα ὑπήρξε ὁ Ὅμηρος καὶ μετὰ ὀνοματίσαν τὰ φωνηεντικὰ πάθη, τὴν προσωδία κλπ. Ἔτσι καὶ τὶς διαφορές αὐτὲς ἀνάμεσα σὲ δύο λαοὺς, ποὺ ἀκόμη καὶ ὅταν χρησιμοποιήσουν ἴδιους δρόμους καὶ μουσικὰ συστήματα  δὲν παύουν νὰ εἶναι τὸσο ἔκδηλες, οἰ μουσικολόγοι θὰ δυσκολεύονται νὰ τὶς ἐξηγήσουν. Θὰ προτιμοῦν νὰ λένε ὅτι ἕνας ποὺ παίζει Ἠπειρώτικα μπορεῖ νὰ μεταπηδήσει μὲ εὐκολία στὴν τζᾶζ, λόγω τῆς πεντατονικῆς τους ὁμοιότητος!

Ὅταν χαθεῖ ὁ ἦχος χάθηκαν τὰ πάντα! Ἀκοῦστε τὴν Δεροπολίτισα ἐδῶ, ἀφοῦ ἀπολαύσετε τὴν καλύτερη ἐκτέλεση μοιρολογιοῦ(ἰδιαίτερα μνεῖα ἀξίζει στὰ δεύτερα φωνητικά ποὺ θυμίζουν γητεῖα). Κάντε τὴν ἴδια ἀναζήτηση μόνοι σας και μὲ τὸ "Δέλβινο" ποὺ ἀκολουθεῖ. Ἔπειτα ἀκοῦστε ἄλλες ἐκτελέσεις, καὶ παρατηρῆστε πόσο ξερές φαίνονται.






Πιστεύω ὅτι εἶναι κατανοητὸ πλέον τὶ σημαίνει χαμένος ἦχος! Καὶ δὲν παίζει κανέναν ρόλο ἡ τεχνολογία ἐδῶ. Ἀκοῦστε καὶ αὐτό καὶ θὰ διαλυθεῖ κάθε ἀμφιβολία.



Τὸ παράδειγμα μας ποὺ ἐπέβαλε τὸ κείμενο ὅμως δὲν ἀνήκει στὴν δική μας παράδοση. Θὰ δοθεῖ μία ἀπόδοση Ἰρλανδικοῦ ἀπὸ τὸν Ross Daly. Μία περίπτωση πασίγνωστη, ποὺ δυστυχῶς προωθεῖται ὦς ὑπόδειγμα. Πρόκειται γιὰ ἕναν ἐξαιρετικό καλλιτέχνη, μὲ τεράστια εὐαισθησία πάνω στὴν μουσική, καθῶς ἐπίσης καὶ διάθεση ἀναζήτησης. Ὅμως τέτοιες περιπτώσεις πρέπει νὰ εἶναι λίγες. Στὸ κάτω κάτω, ἄν ἦταν ὅλοι ἔτσι δὲν θὰ εἶχαν παραδόσεις νὰ μελετήσουν. Παρακάτω ἀποδίδει ἕνα τραγούδι τοῦ λαοῦ του, ἐντελῶς ἀλλοιωμένο ὅμως ὑφολογικά. Λογικά, θὰ πεῖ κάποιος, τὸ ἔκανε ἐπίτηδες, γιὰ νὰ δώσει τῆν προσωπικὴ του πινελιά μὲ βάση τὴν πορεῖα ποὺ ἔχει διαλέξει. Μὰ αὐτη ἀκριβῶς εἶναι καὶ ἡ ἔνδειξη γιὰ τὸν χαμένο γιὰ αὐτόν Ἰρλανδικό ἦχο! Τεχνικά μπορεῖ νὰ μιμηθεῖ τὸ ὕφος τὸ πατροπαράδοτο, ἀλλὰ προτιμεῖ νὰ τὸ φανταστεῖ καὶ νὰ τὸ παίξει ἀλλιῶς, ἀγνώριστο, δηλώνοντας ξεκάθαρα ὅτι πλέον ἀνήκει ἀλλοῦ. Ἡ ἐρμηνεῖα, λέξη ποὺ ἐπιβάλεται νὰ ἔχει τὸν δικό της χῶρο στὸ ἱστολόγιο μελλοντικά, δείχνει καὶ τὶ εἶσαι.









Σήκω Λενιῶ μου κι ἄνοιξε- Ξύπνα πουλάκι μ' τὸ πρωί- Ἄσπρα μου πουλιά.

 Ὁ σκάρος εἶναι ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὴν φύση, ἀπὸ τὸν ἄνεμο καὶ τὶς μελωδίες τῶν πουλιῶν. Δὲν θὰ ἦταν ὑπερβολὴ νὰ ποῦμε ὅτι ἀποτελεῖ θεμέλιο λίθο τῆς παραδοσιακῆς μουσικῆς τοῦ Ἠπειρωτικοῦ κορμοῦ τῆς Ἑλλάδος. Πάνω του πατοῦν καὶ κτίζονται ὅλα τὰ ὑπόλοιπα μέρη τοῦ τραγουδιοῦ, τὸν μιμοῦνται ἕνα ἕνα τὰ ὄργανα, μὲ τὶς ἰδιαιτερότητές του τὸ καθένα. Καὶ ἔτσι λαμβάνει μέρος ἡ μαγεία.


Τὸ παρακάτω εἶναι ἕνα ἀπόσπασμα ἀπὸ τὰ ἐλάχιστα ἀληθινῶς παραδοσιακὰ γλέντια ποὺ γίνονται σήμερα. Ἡ τριανδρία Κοτσίνης, Μπόνιας καὶ Σερμπεζὴς ἀποτελοῦν ἡλιαχτίδα γιὰ τὴν μουσικὴ παράδοση σήμερα, μὲ σοβαρὲς ἐρμηνεῖες καὶ σεβασμό στὸν φωτεινὸ χαρακτήρα τῆς Ἑλληνικῆς μουσικῆς, τὸν τόσο ἀταίριαστο μὲ τὰ γυφτοειδὴ ἐρεβώδη ζιζάνια ποὺ τὴν μπολιάσαν βιαίως ἐδῶ καὶ δεκαετίες.

Ἐπίσης τέτοιες ἐκτελέσεις εἶναι σημαντικὲς διότι παίρνουμε μία ἰδέα γιὰ τὸ πῶς ἦταν ἡ δημοτικὴ μουσικὴ πρὸ αἰώνων, μιὰς καὶ τὸ κλαρίνο ἦλθε μετὰ τὴν ἐθνεγερσία, θέμα ποὺ θὰ ἀναλυθεῖ μελλοντικά.
Καλὴ ἀπόλαυση, καὶ μὴν ξεχνοῦμε, καλὸ εἶναι νὰ τὰ ἀποθηκεύουμε!


Ὁ σκάρος

Δύσκολα θὰ βρεθεῖ καταλληλότερο ξεκίνημα γιὰ τὸ ἱστολόγιο ἀπὸ ἕναν μυσταγωγικὸ σκάρο. Ὁ σκοπὸς ποὺ ἀποθεώνει τὸν πλαγίαυλο, καὶ τὸν ἐναρμονίζει μὲ τοῦς ἦχους τοῦ κοπαδιοῦ, τοῦ ἀνέμου καὶ τοῦ βοσκότοπου. Μέρος κομμένο βίαια ἀπὸ τὸ σῶμα ἕνὸς δέντρου, ἡ φλογέρα, ἀποκτὰ ξανὰ ζωή καὶ παλμό, καὶ ἐνώνεται μὲ τὸν τόπο ὅπου βλάστησε προσφέροντας ξανὰ στὸ σύνολό του, διαφορετικὰ αὐτὴν τὴν φορά. 

Ὁ σκάρος εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς νυκτερινῆς βοσκῆς, κομμάτι μίας ξεχασμένης πλέον ποιμενικῆς ζωῆς. Ἀποτελεῖ ἔκφραση ἐλευθερίας καὶ κάθε βοσκὸς εἴχε φυσικὰ τὶς δικές του ἰδιαιτερότητες στὸ παίξιμό του, ἡ αἰσθητικὴ ὅμως παραμένει ἡ ἴδια μιὰς καὶ μιλάμε γιὰ μέλη τοῦ ἰδίου ἔθνους, τῆς ἰδίας κοινότητος, συνεχιστὲς κοινῆς παραδόσεως. Στὴν σημερινὴ δισκογραφία ἔχει κυριαρχήσει τὸ μοτίβο τοῦ παρακάτω βίντεο, ποὺ τὸ συναντοῦμε καὶ σὰν εἰσαγωγικὸ κομμάτι στὰ πανηγύρια. Πλείστες τῶν ἐκτελέσεων δυστυχῶς τεῖνουν νὰ γίνονται βιαστικές, ἐπιδεικτικές καὶ μὲ ἄσχημο ἤ καὶ καθόλου παλμὸ στὸν ἦχο, τὸ γνωστὸ χαμηλῆς ποιότητος φύσημα τοῦ κλαρίνου ποὺ άπλὰ ἀπασχολεῖ τὰ αὐτιά.


Ὁ σκάρος εἶναι κάτι παραπάνω ἀπὸ ἕναν ἐθιμοτυπικὸ σκοπὸ, εἶναι ὁ ὕμνος τοῦ βοσκοῦ στὴν μοναξιὰ του μὲ τὴν φύση καὶ τὸ ζωντανὸ ξόρκι ποὺ θεραπεύει ὅλους τοὺς καημοὺς του. Ἐλεύθερος ἀπὸ τὴν συμμόρφωση καὶ τὸν μιμητισμὸ ποὺ προκαλεῖ ἀναπόφευκτα ἡ παρουσία ἄλλων ἀνθρώπων, μπορεῖ νὰ χρωματίσει μὲ τὶς δικὲς του πινελιὲς καὶ ἐπιθυμίες τὴν ἰερὴ μοναξιά του. Συνοδεία του εἶναι τὰ κουδούνια τοῦ κοπαδιοῦ, τὰ προστατευτικὰ γαβγίσματα τοῦ σκύλου, ἡ βοὴ τοῦ ἀέρα... Ὄργανο γιὰ νὰ μιλήσει ἡ ψυχὴ του ἕνα δωρικὰ λιτὸ καλάμι ἤ κομμάτι ξύλο, μὲ τρύπες ποὺ ἀνοίχθησαν ἐνστικτωδῶς, χωρὶς μετρήσεις άκουστικῆς, ἀφήνοντας τὸν μουσικὸ νὰ βρεῖ μὲ τὸ αὐτὶ καὶ τὴν αἴσθηση τὴν ξεχωριστὴ τεχνικὴ ποὺ ἀπαιτεῖ κάθε ξεχωριστὸ μέλος μίας μὴ τυποποιημένης οἰκογένειας ὀργάνων. 

Ὁ σκάρος σήμερα ἔχει ἀπομείνει μόνος, οἱ ποιμένες τὸν ἐγκατέλειψαν, βιάζονται νὰ κατέβουν στὸ πλησιέστερο ἀστικὸ κέντρο γιὰ νὰ ἀκούσουν μπουζούκια καὶ νὰ ἐπισκεφθοῦν πορνεῖα. Περιμένει ἀκόμα ὅμως τοὺς λίγους ποὺ θὰ τὸν ψάξουν καὶ θὰ τὸν ἀνασυνθέσουν στὴν πράξη, μακριὰ ἀπὸ ἐγκυκλοπαιδικὰ λογίδρια σὲ πολιτιστικοὺς συλλόγους. Καὶ ὅταν αὐτοὶ τὸν βροῦν, θὰ μοιραστεῖ τὴν σοφία αἰώνων μαζὶ τους ξανά. Πλέον δὲν ἀνήκει ἀποκλειστικὰ στοὺς ποιμένες, ἀλλὰ σὲ κάθε ἄνθρωπο ποὺ ἀναζητεῖ τὸ δισκοπότηρο τῆς παραδόσεως. 



Προσανατολισμὸς τοῦ ἱστολογίου

Θεματικὸς στόχος τοῦ ἱστολογίου εἶναι ἡ ἀληθῶς Ἑλληνικὴ παραδοσιακὴ μουσική. Ὁ γράφων δὲν ἔχει κανένα πτυχίο μουσικῆς ἀπὸ κάποιο ὡδεῖο ἤ μουσικὸ σχολεῖο, ἔχει συμμετάσχει ἐρασιτεχνικὰ σὲ διάφορες μουσικὲς δραστηριότητες καὶ συλλόγους, στὰ πλαίσια πάντα τῆς δυτικῆς συγκερασμένης μουσικῆς. Ἡ ἐνασχόληση μὲ τὴν παραδοσιακὴ μουσικὴ ἦλθε ἐντελῶς αὐθόρμητα, καὶ χωρὶς καθοδήγηση, ἀλλὰ μὲ προσωπικὴ πολύωρη ἀναζήτηση καὶ προσπάθεια αὐτοδιδαχῆς παιξίματος καὶ κατασκευῆς παραδοσιακῶν ὀργάνων.


Τὸ ἱστολόγιο αὐτὸ δὲν ἔχει σκοπὸ νὰ ἀποτελέσει μία ἄψυχη καὶ ψυχρὴ ἐπιστημονικὴ προσέγγιση τῆς παραδόσεως, ἀντιθέτως, ἡ προσέγγιση θὰ εἶναι χωρίς φόβο μέν, ἀλλὰ μὲ πάθος! Μία μουσικὴ ἀληθινὴ ὅσο καὶ ὁ Ἥλιος, ἀπὸ τά βάθη τῶν αἰώνων, πρέπει νὰ προσεγγίζεται μὲ βαθύτερο αἰσθητικὸ κριτήριο, καὶ νὰ δένει κυριολεκτικὰ μὲ τὴν ψυχὴ τοῦ ἀκροατὴ, νὰ γίνεται αὐθεντικὸ βίωμα, ἐτσι ὥστε νὰ εἶναι ἰκανὸς νὰ ἐντοπίσει ἀκόμη καὶ τὸ πιὸ ἀδιόρατο ψεγάδι, τὸ πιὸ ὕπουλο στοιχεῖο ἐκφυλισμοῦ, δίχως νὰ ἔχει ἰδέα τὶ σημαίνει κλίμακα, δρόμος, μόρια, δώριος τρόπος, ἑννιάσημος ρυθμὸς...

Προφανῶς καὶ ἡ θεωρητικὴ ἐνασχόληση δὲν εἶναι κατακριτέα, τὸ ἀντίθετο μάλιστα, ἀλλὰ μετατρέπεται σὲ ταρίχευση μούμιας ὅταν ἔχει σαπίσει ὁ ὀμφάλιος λῶρος ποὺ κρατὰ σὲ ἐπικοινωνία καὶ ἀνταλλαγὴ ζωῆς τὸ μέλος μιᾶς ἐθνικῆς κοινότητος μὲ τὶς φωνὲς τῆς πέτρας, τοῦ λόγγου καὶ τῶν δασῶν τῆς πατρίδος του. Εἶναι ἀδιανόητο σήμερα τὸ πῶς ἔχει ἐπιτραπεῖ νὰ εἰσβάλλει ἡ κακαισθησία στῆν παραδοσιακὴ μας μουσικὴ, τὸ πόσο ἐπιφανειακὰ καὶ μουσειακὰ τὴν προσεγγίζουν οἱ "μουσικοί". Ἀποτελεῖ ἀπλῶς μία ἐνασχόληση γιὰ νὰ "ξεφεύγουμε", ἕνα σπάσιμο τῆς μονοτονίας, καὶ μαθαίνουν μὲ τὴν αὔρα τους καὶ τοὺς νέους νὰ τὴν βλέπουν ὡς μία ὑποχρέωση γιὰ τὸ μουσικό τους μάθημα. Λένε ὅτι παραδοσιακὴ μουσικὴ μαθαίνεις σωστὰ μόνο ἀπὸ διδάσκαλο, τὸ ἐρώτημα ὅμως εἶναι, ἀπὸ ποιὸν διδάσκαλο; Τὸν σημερινὸ ποὺ διδάσκει ἀπλῶς κάποιες τεχνικὲς δεξιότητες καὶ θεωρίες ρυθμῶν, καὶ βλέπει τὸ παίξιμο τῆς παραδοσιακῆς  ὡς ἕνα εὐχάριστο θεατρικό, ἕναν ρόλο ποὺ πρέπει νὰ ὑποδυθεῖ πειστικὰ καὶ ἐπειδικτικά, καὶ ἀμέσως μετὰ εἶναι ἱκανὸς νὰ πάει νὰ παίξει τζὰζ μὲ τὸ συγκρότημά του; Καὶ ποιοὶ θὰ εἶναι οἱ μελλοντικοὶ παραδοσιακοὶ μουσικοί, παιδιὰ ποὺ στὴν καλύτερη τῶν περιπτώσεων ὁπου θὰ συνεχίσουν νὰ ἀσχολοῦνται μὲ ὅσα ἔμαθαν, θὰ τὰ προσμίξουν σὲ κάποιο συγκρότημα μαζὶ μὲ ρέγκε, φάνκ, καὶ ἀραβικοὺς ρυθμοὺς γιὰ νὰ εἶναι πιὸ ευχάριστα;

Ἡ παράδοση δὲν ἀποτελεῖ παιχνίδι ρόλων, ἀλλά βίωμα, ρυθμὸς καὶ μέλος ποὺ συντονίζεται μὲ κάθε σπιθαμὴ τῆς ὑπάρξεως. Ἀντιθέτως μὲ τὴν εἰκόνα ποὺ προσπαθοῦν νὰ δώσουν, εἶναι ἐκφραση τῆς αἰωνίας νεότητος τοῦ κόσμου, καὶ δὲν ἔχει τὴν ἀνάγκη ἀλλοιώσεων καὶ βεβιασμένων "ἐκσυγχρονισμῶν". Τὰ τραγούδια καὶ οἱ σκοποὶ εἶναι μαγικὰ ξόρκια καὶ γητεῖες ποὺ δίνουν δύναμη καὶ στήριγμα στὸν πολύπαθο βίο ἕνὸς παραδοσιακοῦ ἀνθρῶπου, εἶναι ἡ συνομιλία του μὲ τὴν φύση, ὁ σκάρος εἶναι ἡ ἀπάντηση στὰ τιτιβίσματα τῶν πουλιῶν.

Αὐτὴ ἡ μυσταγωγία ἔχει χαθεῖ πρὸ πολλοῦ, στὰ πανηγύρια κάθε ἐπαρχιακῆς κοινότητος κυριαρχεῖ ὁ ἦχος ὁ ἡλεκτρονικὸς καὶ ἡ σαχλότητα, καὶ στὶς σοβαροφανεῖς ἐκδηλώσεις ἀπεναντίας κυριαρχεῖ ἡ μαλθακότητα τοῦ ἦχου, γιὰ νὰ μῆν εἶναι τόσο ἔντονος καὶ βαρῦς στοὺς ἀνάλκιδες νεοέλληνες.

Λίγοι κρατοῦν ἔναν ἦχο παραμυθένιο στὶς μέρες μας, καὶ γιὰ αύτὸ τὸ ἱστολόγιο πρόκειται νὰ δείξει φανερὴ συμπάθεια πρὸς ὁρισμένες τέτοιες φωτεινὲς ἐξαιρέσεις. Ἐπίσης, θὰ χρησιμοποιηθεῖ συχνά ἡ μέθοδος τοῦ ἀντιπαραδείγματος, χυδαῖες ἐκτελέσεις θὰ σχολιάζονται γιὰ νὰ γίνει κατανοητὸ τί σημαίνει διαφορὰ αὐθεντικότητος.


Ἡ ἐξάπλωση τοῦ διαδικτύου ἔχει δώσει μία μεγάλη εὐκαιρία σὲ ὅσους ἀναζητοῦν ἀκόμη ὄμορφες ἐκτελέσεις παραδοσιακῆς μουσικῆς. Εἶναι δυνατὸν νὰ μοιρασθοῦν ἀρχεῖα ἐξ'ἀποστάσεως, πράγμα ἀδύνατον παλαιότερα, μιὰς καὶ στὰ δισκοπωλεία κυκλοφοροῦν δίσκοι ἡχογραφήσεων ἀπὸ πανηγύρια ποὺ εἶναι τελικῶς... γιὰ τα πανηγύρια! Εὐτυχῶς ὑπάρχουν πολλὰ νὰ μοιραστοῦμε, καὶ θὰ ἀναρτῶνται συχνά. Εἶναι ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη, οἱ ἀναγνῶστες τοὺ ἱστολογίου νὰ κατεβάζουν παράλληλα τὰ βίντεο καὶ νὰ τὰ μετατρέπουν σὲ ἦχο, προσφέρεται εὔχρηστο λογισμικὸ στὴν δεξιὰ  στήλη. Οἱ λογαριασμοὶ στὸ youtube διαγράφονται ἀπροειδοποίητα ἀπὸ τοῦς κατόχους τους καὶ δὲν πρέπει νὰ βασιζόμαστε στὸ ὅτι ὅποτε θέλουμε νὰ ἀκούσουμε κάτι θὰ τὸ βροῦμε ἐκεῖ. Τὸ ἀρχείο ποὺ θὰ συγκεντρωθεῖ ἐδῶ πρέπει νὰ βρίσκεται σὲ ὅσους περισσοτέρους ὑπολογιστὲς καὶ λοιπὰ ἀποθηκευτικὰ μέσα γίνεται λατρῶν καὶ ἐραστὼν τῆς παραδόσεως ποὺ ἔχει ἀπομείνει ζωντανὴ μέσα μας.


Τέλος, ὁ γράφων ζητεῖ συγνώμη γιὰ ὅποια γλωσσικὰ λάθη πραγματοποιηθοῦν, κυρίως τονισμοῦ! Εἶναι ἀναπόφευκτο νὰ συμβοῦν ὅταν πρέπει κάποιος νὰ μάθει μόνος του κατόπιν τῆς παιδικῆς ἠλικίας Ἑλληνικὰ ποὺ καταργήθηκαν μὲ...ὑπουργικὲς ἀποφάσεις!